23/7/12

23/7/12 - Πότε τελειώνει η Μεταπολίτευση

Από την εφημερίδα "ΣΗΜΕΡΑ" του Σαββάτου, 21 Ιουλίου 2012, σελίδα 7 :


Πότε τελειώνει η Μεταπολίτευση

Εδώ και αρκετό καιρό διαβάζω πολλά άρθρα σχετικά με το περίφημο τέλος της Μεταπολίτευσης. Άλλοι λένε ότι έρχεται, άλλοι γράφουν ότι βρισκόμαστε ήδη στην αρχή του τέλους, υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι έχει συντελεστεί ήδη. Τα περισσότερα άρθρα συγκλίνουν στο να καταδικάζουν τη Μεταπολίτευση για όσα μας συμβαίνουν σήμερα, για τα τρέχοντα πολιτικοοικονομικά αδιέξοδα και αρκετά τείνουν στο να τη μηδενίζουν και να την ισοπεδώνουν.

Οπωσδήποτε είναι πολύ πρόωρο το να προβαίνει κανείς σε μια συνολική αποτίμηση της μεταπολιτευτικής περιόδου καθώς κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνεται εν θερμώ ή εν μέσω μιας καθολικής παγκόσμιας και εγχώριας οικονομικής – και όχι μόνο – κρίσης. Σίγουρα οι ιστορικοί του μέλλοντος θα έχουν πολλή δουλειά αποκρυπτογραφώντας τα θετικά και τα αρνητικά της Μεταπολίτευσης, όμως θεωρώ ότι στην παρούσα φάση η περίοδος αυτή, που κατά τη γνώμη μου εξελίσσεται ακόμα, αδικείται και δαιμονοποιείται. Αποκτά χαρακτηριστικά απόκοσμα στα περισσότερα άρθρα και φαντάζει ως ιδανικό άλλοθι για καθαρά ατομικές ευθύνες που κρύβονται ανακουφισμένες πίσω από το κάδρο της γενικότητας.

Έχω την αίσθηση ότι πολλοί, θέλοντας να μιλήσουν για τα πολιτικά κόμματα και γράφοντας για τον κύκλο ζωής τους, συγχέουν τη Μεταπολίτευση με τα υπάρχοντα ή μη, τα νέα ή τα παλαιά, κόμματα. Κατά πόσον όμως αυτό είναι σωστό και τι δόση ορθότητας μπορεί να περιέχει ; Είμαστε τόσο σίγουροι ότι ο βίος των κομμάτων είναι εκείνος που μπορεί, μόνος, να σηματοδοτεί την έναρξη ή τη λήξη μιας τέτοιου είδους περιόδου ;

Το περίεργο είναι ότι για «τέλος Μεταπολίτευσης» γράφουν και άνθρωποι που μάλλον δεν εκτίμησαν τι αλλαγές επέφερε ακόμα και για τους ίδιους, ακόμα και για όσα πρεσβεύουν ή θέλουν να προωθούν πολιτικά μέσα στην ελληνική κοινωνία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η έναρξη της Μεταπολίτευσης, με την ισχυρή βούληση του Εθνάρχη Κων/νου Καραμανλή, βούληση για την οποία «κατηγορείται» από πολλούς ακόμα και σήμερα, έδωσε το δικαίωμα σε όλους ανεξαιρέτως να διατυπώνουν ελεύθερα και απρόσκοπτα τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, άλλους τους έβγαλε από την «παρανομία» και σαφώς μέσω αυτής της δημοκρατικής κατάκτησης έδωσε και την ευκαιρία σε άκρατους λαϊκιστές να εξελιχθούν ακόμα και σε παραχαράκτες της ίδιας της ιστορίας, ενώ πολλοί άλλοι μπέρδεψαν τη δημοκρατία με την ασυδοσία. Ίσως αυτό να ήταν το τίμημα για να κλείσει μια μακρά περίοδος καταστροφικών πληγών και παθών για την ίδια τη χώρα.

Για να γεννηθεί η Μεταπολίτευση υπήρξε μια προηγούμενη κατάσταση ορόσημο. Μια κατάσταση που επέφερε πλήγμα στη δημοκρατική έκφραση, όρθωσε τείχη και καταπίεσε τις ιδεολογικές αφετηρίες που στη συνέχεια εξελίχθηκαν σε γεννήτορες για όσα ακολούθησαν. Τα κόμματα της Μεταπολίτευσης ανέπτυξαν σε μεγάλο βαθμό – άσχετα με το τι τελικά εφάρμοσαν – πλήρεις ιδεολογικές πλατφόρμες με διακριτά χαρακτηριστικά. Δημιουργήθηκαν οι λογικές του λεγόμενου «τρίτου δρόμου», προέκυψαν διαφορετικές προσεγγίσεις σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, αναπτύχθηκε πλούσια βιβλιογραφία και γράφτηκαν εκατομμύρια άρθρα ιδεολογικοπολιτικού περιεχομένου, βασισμένα σε αυτές τις ιδεολογικές αφετηρίες με τις όποιες παραλλαγές τους.

Είναι χρήσιμο σε μια τέτοια συζήτηση να μη συγχέουμε το όποιο ιδεολογικό υπόβαθρο με το τι τελικά έγινε και τι εφαρμόστηκε, γιατί στη Μεταπολίτευση ήταν χαρακτηριστικό το παράδειγμα του ΠΑΣΟΚ, ενός κόμματος που κυβέρνησε για πάρα πολλά χρόνια και κατά κανόνα κινήθηκε πολύ μακριά από το ίδιο του το ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο, φτάνοντας το 2012 να είναι πραγματικά αγνώριστο στο περιεχόμενό του σε σχέση με την ιδρυτική του διακήρυξη και φυσιογνωμία.

Η ίδια η Μεταπολίτευση απέδειξε – και αυτό είναι κομβική κατάκτηση – ότι απέχει παρασάγγας η θεωρία από την πράξη και ότι οι συνθήκες είναι ικανές να επιβάλουν θεμελιώδεις μετεξελίξεις και μεταβολές στη θεωρία του πυρήνα ενός πολιτικού κόμματος. Κυρίως όμως, εκείνο που πραγματικά επιβάλει τέτοιες μεταβολές είναι η διαχείριση της διακυβέρνησης, η ώρα δηλαδή που ένα πολιτικό κόμμα καλείται από το λαό να περάσει από τη θεωρία στην πράξη.

Από το 1974, που ξεκίνησε αυτή η περίοδος, έχουν συμβεί κομβικές ιδεολογικές μετατοπίσεις κυρίως στα κόμματα της κεντροαριστεράς. Με δεδομένα τα περιστατικά της πτώσης του Κομμουνισμού στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, τα αδιέξοδα που δημιούργησε ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» και το μοναδικό, σχεδόν, υβρίδιο που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, διαφαίνεται πλέον, 38 χρόνια μετά, ότι τα μοντέλα αυτά απέτυχαν τόσο στην θεωρία, όσο και στην πράξη. Αυτό από μόνο του είναι μια κορυφαία διεργασία της Μεταπολίτευσης που εκ των πραγμάτων οδηγεί σε χρήσιμα εξαγόμενα συμπεράσματα και ενδεχομένως στη λήξη μιας ιδεολογικής διαμάχης που ήταν γεμάτη στρεβλώσεις, ουτοπικές προσδοκίες, μεγάλα λόγια και ενίοτε καθαρή κοροϊδία. Η Μεταπολίτευση στα χρόνια που διανύουμε αποκαθηλώνει τους λαοπλάνους και οδηγεί στην επικράτηση ενός μοντέλου που θα είναι σαφώς φιλελεύθερο και κοινωνικά προσανατολισμένο, με προϋπόθεση βέβαια την αντιμετώπιση των αδιεξόδων που βιώνουμε σήμερα.

Για να τελειώσει η Μεταπολίτευση και να προκύψει κάτι άλλο, θα πρέπει να υπάρξει ένα ισχυρό ορόσημο σαν αυτό που σηματοδότησε τον ερχομό της. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ήταν ένα γεγονός ή μια περίοδος που ουσιαστικά θα εξαφάνιζε κάθε είδος μεγάλων ή μικρών ιδεολογικών διαφορών και θα οδηγούσε την κοινωνία στο να αποκτήσει κάποια καθολική επιδίωξη. Αυτή δεν χρειάζεται να είναι πολύπλοκη, μπορεί να είναι απλώς η επιδίωξη για επιβίωση κάτω από διάφορες ακραίες συνθήκες που μπορεί να προκύψουν.

Αν, με το να αναπτύσσονται «ιδεολογίες» ολοκληρωτισμών, πασπαλισμένες με ολίγον κοινωνικό ακτιβισμό ή με το να οδηγηθούμε σε εκδοχές κομμουνισμού, περιτυλιγμένες με στρατιωτικογενείς ή δικτατορικές «αυθεντίες» τύπου Βενεζουέλας, νομίζουν ορισμένοι ότι τελειώνει η Μεταπολίτευση, τότε μάλλον δεν είχαν συνειδητοποιήσει την αρχική υφή και συμβολή της, εκείνα που την όρισαν ως περίοδο, άσχετα με τα όσα βιώνουμε σήμερα.

Τέτοιο ορόσημο έχω την εντύπωση ότι δεν έχει προκύψει, τουλάχιστον ακόμα, χωρίς καθόλου να αποκλείω ότι μπορεί να μας περιμένει με ανυπομονησία στο άμεσο μέλλον.











Δείτε το απόκομμα της εφημερίδας στο scribd, εδώ.









Βασίλειος Μπαλάφας

vasileios[at]balafas.gr
vbalafas.blogspot.com


7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Γράφεις..:
έχουν συμβεί κομβικές ιδεολογικές μετατοπίσεις κυρίως στα κόμματα της κεντροαριστεράς. Με δεδομένα τα περιστατικά της πτώσης του Κομμουνισμού στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, τα αδιέξοδα που δημιούργησε ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» και το μοναδικό, σχεδόν, υβρίδιο που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, διαφαίνεται πλέον, 38 χρόνια μετά, ότι τα μοντέλα αυτά απέτυχαν...

Συγνώμη γιατί κάτι δεν κατάλαβα...Πότε κυβέρνησε η αριστερά (όταν δεν έχει κυβερνήσει ποτέ ακόμα) και πόσο πέτυχε η δεξιά;Ή καλύτερα η νεοφιλελέυθερη δεξια που αντιπροσωπεύεται πλέον;Να σου θυμίσω επίσης τη συνεργασία του ακατανόμαστου Μητσοτάκη με το ΚΚΕ..

Βασίλειος Α. Μπαλάφας είπε...



Μου κάνει εντύπωση το ερώτημα, το οποίο τίθεται όπως βλέπω ειλικρινώς.

Είναι προφανές ότι το ΠΑΣΟΚ μετατοπίστηκε ολοκληρωτικά σε ιδεολογικό επίπεδο.

Κυβέρνησε όμως τον τόπο πολλά πολλά χρόνια. Εξελέγη με το σύνθημα "Ο λαός δεν ξεχνά τί σημαίνει Δεξιά" και με τα "ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο" και "Έξω οι βάσεις του θανάτου", συνθήματα αμιγώς αριστερού χαρακτήρα και φύσεως.

Ειδικά τη δεκαετία του '80 στηρίχθηκε στην αριστερή ιδεολογία και σε αριστερά στελέχη (αν θες μπορώ να στα ονοματίσω) και ένα μεγάλο κομμάτι της αριστεράς το ψήφιζε για δεκαετίες.

Νεοφιλελεύθερη δεξιά δεν υπήρξε στην Ελλάδα σε μαζικό επίπεδο. Μεμονωμένες εκφράσεις υπήρξαν οι οποίες και απέτυχαν παταγωδώς.

Η Δεξιά ως έννοια, μετά το 1974 νομίζω ότι επίσης έπαψε να υπάρχει. Αναπτύχθηκαν η κεντροδεξιά ή ο κοινωνικός φιλελευθερισμός και απλά υπήρχαν κατά καιρούς κάποιες ελαφρές μετακινήσεις, άλλοτε προς το κέντρο και άλλοτε προς τη Δεξιά με τον χαρακτήρα που προφανώς την εννοείς.

Αν θέλεις να το θέσουμε καλύτερα, η Αριστερά κυβέρνησε τη χώρα σε επίπεδο ιδεών, κουλτούρας και νοοτροπίας. Δεν εκφράστηκε πολιτικά σε επίπεδο διακυβέρνησης από τις παραδοσιακές της εκφάνσεις, ξεπουλήθηκε ουσιαστικά όπως έχουν πει αρκετές φορές και πολλά στελέχη του ΚΚΕ. Γι' αυτό γράφω για υβρίδιο στο άρθρο μου.

Ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο και δεκτός κάθε αντίλογος.

Β.Μπαλάφας

Ανώνυμος είπε...

Θα διαφωνήσω ότι το Πασοκ κυβέρνησε με αριστερές πεποιθήσεις,τη στιγμή που τα συμφέροντα έχουν καταφέρει να μαζέψουν όλο το πλούτο.
Συμφωνείς σε αυτό;
Και επίσης το καιρό που κυβερνούσε η ΝΔ τι έκανε για αυτό;

Βασίλειος Α. Μπαλάφας είπε...



Για το πρώτο, νομίζω ήμουν σαφής παραπάνω. Δεν είπα ότι κυβέρνησε αμιγώς αριστερά. Είπα για το περιτύλιγμα. Ξαναλέω ότι γι' αυτό γράφω για "υβρίδιο".

Τώρα στο άλλο, σε τι ακριβώς να συμφωνήσω ; Τα μεγαλύτερα "συμφέροντα" στην Ελλάδα που γιγαντώθηκαν επί ΠΑΣΟΚ ήταν αριστερής προέλευσης. Βλέπε εργολάβους, εκδότες. Ο "πλούτος", όπως τον θέτεις δεν έχει χρώμα. Έχει συνήθως προβιά που εύκολα αλλάζει.

Η αλήθεια είναι ότι η ΝΔ πήγε να κάνει αρκετά αλλά δεν τα κατάφερε στο μεγαλύτερο μέρος. Θεωρώ κομβική την υπόθεση του βασικού μετόχου την οποία βέβαια πολέμησε με λύσσα το ΠΑΣΟΚ.

Ευελπιστώ να κάνει περισσότερα τώρα.


Ευχαριστώ για το σχόλιό σου.

Β.Μπαλάφας

Ανώνυμος είπε...

Είναι δυνατόν να είστε κυβέρνηση και να μιλάτε για χουντα του Σύριζα και για άλλες τέτοιες ανοησίες;
Από το χέρι σας πέρνανε όλα και όχι του Σύριζα.

Τροφή για σκέψη θα ήταν το που είναι η επαναδιαπραγμάτυεση και όχι μικρότητες.Αμάν πια με τη καφρίλα σας.Είστε κυβέρνηση,καθίστε και δουλέψτε,αλλιώς φυγέτε..

Ανώνυμος είπε...

Αυτές είναι δηλώσεις του Μπαρόζο για σήμερα.

Με την προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις.

Δεν αρκούν πλέον τα λόγια, οι πράξεις είναι πολύ πιο σημαντικές.

Η κυβέρνηση συνεργασίας έχει δεσμευτεί για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων.

Πραγματικά ο τύπος είναι χεσμένος από το ύφος του Σαμαρά.

Ανώνυμος είπε...

Να γιατί τελειώνει η μεταπολίευση.

http://olympia.gr/2012/07/29/που-είναι-τα-7-δις-που-θα-πήγαιναν-στην-α/