0

26/8/15 - Η ώρα για ένα ελληνικό – ευρωπαϊκό «Ellis Island»

Η ώρα για ένα ελληνικό – ευρωπαϊκό «Ellis Island»

Παρακολουθώντας τις τελευταίες ημέρες τις εικόνες που έρχονται από τα ελληνικά νησιά που συνορεύουν με την Τουρκία θορυβήθηκα. Συνειδητοποίησα ότι μέσα στην οχλαγωγία και τον κουρνιαχτό για το 3ο Μνημόνιο (γνωστό και ως Μνημόνιο της Αριστεράς), μέσα στον ορυμαγδό των ατελείωτων μέχρι πρωίας συνεδριάσεων της Βουλής, μέσα στο νεφελώδες τοπίο σχετικά με το τι ακριβώς περιλαμβάνει τελικά αυτή η Συμφωνία με τους εταίρους, μέσα στον παραδοσιακά ράθυμο για εμάς Αύγουστο, επισυμβαίνει μια από τις μεγαλύτερες στην Ιστορία μετακίνηση, ετερογενούς ως προς το ελληνικό – δυτικό στοιχείο, πληθυσμού και μάλιστα με τη μορφή της άτακτης παράνομης μετανάστευσης.

Το πρόβλημα δεν είναι καινούριο, ούτε κανονικά θα έπρεπε να μας αιφνιδιάσει δεδομένων των εξελίξεων στις περιοχές από όπου προκύπτουν αυτές οι ροές παράνομων μεταναστών. Όμως, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Σε μια περίοδο που εμείς νομίζουμε ότι τα μεγάλα Εθνικά μας θέματα έχουν μπει σε «παύση», τα πάντα έξω από τη σφαίρα μας εξελίσσονται κανονικά και δημιουργούν τα δικά τους τετελεσμένα που έχω την αίσθηση ότι πολύ αργότερα θα τα αντιμετωπίσουμε και πάλι με έκπληξη.

Θα ήθελα να σταθώ σε τρία βασικά σημεία. Σε τι ακριβώς αναφερόμαστε, στο πως αντιμετωπίστηκε το θέμα τα προηγούμενα χρόνια, και στο τι ίσως θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη προσέγγιση. Στην Κω έζησα περίπου 3 μήνες στα τέλη της δεκαετίας του '90, δουλεύοντας σε μεγάλο ξενοδοχείο της περιοχής. Θυμάμαι καθημερινά η ματιά προς την Τουρκία ήταν μια ματιά περήφανη, ένιωθες κάτι σαν θεματοφύλακας της γαλανόλευκης και έπαιρνες δύναμη όταν άκουγες τις πτήσεις των ελληνικών μαχητικών. Νησί μεγάλο, πλούσιο, εντυπωσιακό και με πολύ τουρισμό κυρίως από το εξωτερικό. Κλασσικό Ελληνικό brand. Οι εικόνες που βλέπουμε σήμερα είναι ανησυχητικές. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι χτυπιούνται ναυαρχίδες του ελληνικού τουρισμού από τη λαθρομετανάστευση όπως η Κως, η Ρόδος, η Λέσβος κ.α.. Την ίδια ώρα η Ελληνική Πολιτεία αργεί πολύ να αντιδράσει, χαμένη στη μετάφραση και σε αριστερίστικες παρωχημένες ουτοπίες, όταν διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί σχεδόν εκλιπαρούν την ελληνική κυβέρνηση να σχηματοποιήσει μια στοιχειώδη πολιτική ώστε να μπορέσουν να συνδράμουν. Αν αναλογιστούμε ότι και τα Εθνικά θέματα έχουν μπει σε ύπνωση, τότε περιπτώσεις σαν αυτές πρέπει να αναχαιτιστούν άμεσα για να μην έχουμε κάποια στιγμή εξελίξεις τύπου Θράκης.

Έχω επίσης την εμπειρία ενός στρατοπέδου «φιλοξενίας» παράνομων μεταναστών στην πόλη που ζω, στην Κόρινθο. Διάσπαρτες τέτοιες δομές «φυτεύτηκαν» στο εσωτερικό της χώρας, στην περίπτωση της Κορίνθου εγκληματικά και ενάντια στο νόμο, εντός του αστικού ιστού, δίπλα σε σχολεία, Γυμνάσια και Λύκεια, και δίπλα σε εγκαταστάσεις άθλησης νέων παιδιών. Σχεδόν αυτόματα αναπτύχθηκε ένα «αλισβερίσι» με επιχειρήσεις που πουλάνε οδοντόκρεμες, οδοντόβουρτσες, πετσέτες, κουβέρτες, σάντουιτς. Οικονομικοί πόροι κατασπαταλήθηκαν σε διαφορετικά σημεία στη χώρα με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό ως προς την αποτελεσματικότητά τους.

Να βάλουμε και άλλη μια διάσταση. Πολλές φορές από την θαλπωρή του καναπέ μας εξισώνουμε ανόμοια πράγματα. Το ότι εμείς μπορούμε να μετακινούμαστε με τη χρήση απλώς της ταυτότητάς μας εντός της Ε.Ε. είναι ένα από τα ευεργετήματα της συμμετοχής μας σε αυτή. Δεν σημαίνει ότι ισχύει το ίδιο για όλους, ούτε για οπουδήποτε θέλουμε να πάμε. Πριν δύο χρόνια εξέταζα τη διαδικασία μετανάστευσης στην Αυστραλία. Όπως και σε άλλες χώρες οι διαδικασίες είναι σαφώς αποτρεπτικές. Για όσους έχουν ασχοληθεί, μόνο το να συμπληρώσεις τις φόρμες του SkillSelect αποτελεί μια δύσκολη δοκιμασία. Μόνο στην Ελλάδα θεωρούμε φυσιολογικό το να χρίζεται κάποιος μετανάστης απλά και μόνο επειδή φέρει ένα χαρτί ταυτοποίησης ή καταγραφής των στοιχείων του. Οι σοβαρές χώρες εξετάζουν ικανότητες, δεξιότητες, αρτιότητα, δυνατότητα για εργασία ή σπουδές, δείκτες υγείας κτλ.. Εμείς δημιουργούμε σε όλη τη χώρα διάσπαρτους πυρήνες συνεχώς πολλαπλασιαζόμενων ανεξέλεγκτων ετερογενών πληθυσμών.

Η Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσει το δικό της «Ellis Island» άμεσα κατά τη γνώμη μου, όπως δημιούργησε ένα κατεξοχήν κράτος – προϊόν μετανάστευσης, η Αμερική, και λειτούργησε από το 1892 έως το1954. Δεν είναι ούτε κακό, ούτε αντιδημοκρατικό. Είναι Εθνική ανάγκη και λύση σοβαρή. Είμαστε κράτος, χώρα, δεν είμαστε διεθνής υποδοχέας παράνομων μεταναστών. Δεν έχουμε καν τέτοια δυνατότητα. Διαφωνούσα κάθετα με την ύπαρξη διάσπαρτων στρατοπέδων κράτησης και διαφωνώ και σήμερα. Πιστεύω ότι πρέπει να βρεθεί ένα νησί, να γίνουν εκεί οι απαραίτητες υποδομές με συνολική και στοχευμένη διεθνή και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση χωρίς διασπορά πόρων, και να αποτελέσει το Ελληνικό «Ellis Island» που θα μετεξελιχθεί σε Ευρωπαϊκό διότι όσο και αν η Ευρώπη λοξοκοιτά, όλο και περισσότερο συνειδητοποιεί ότι είναι και δικό της πρόβλημα. Άλλωστε η Ελλάδα είναι σύνορο της Ε.Ε.. Τα ψέματα πρέπει να τελειώσουν με αυτή την ιστορία. Το θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε συγκεκριμένο χώρο και όχι να «χωνευτεί» από όλη την Επικράτεια. Είναι τόσο μεγάλες οι ροές που είναι αδύνατο να λειτουργήσουν παράλληλα με τις τοπικές κοινωνίες και μοιραία θα δημιουργήσουν σοβαρές αλλοιώσεις. Μόνο στη Μυτιλήνη το συγκεντρωμένο πλήθος είναι ίσο με το ¼ του συνολικού πληθυσμού στο νησί.

Με δεδομένη την εκτίμηση ότι οι ροές θα αυξηθούν η πρόταση αυτή είναι ρεαλιστική και ανθρωποκεντρική. Σε οργανωμένο ενιαίο χώρο οι άνθρωποι αυτοί θα έχουν ιατροφαρμακευτική πρόνοια, θα εξεταστούν, θα ταυτοποιηθούν και θα μπορέσουν να αξιολογηθούν. Κάποτε πολλοί θεώρησαν τη Σπιναλόγκα (1905 – 1957) απάνθρωπη, όμως απετέλεσε το μέσο ανάσχεσης και το χώρο παροχής πρόνοιας μέχρι να βρεθεί το φάρμακο για τη νόσο του Χάνσεν. Σαφώς και οι παράνομοι μετανάστες, οι πρόσφυγες, όπως θέλετε πείτε τους, δεν είναι άρρωστοι, όμως και πρόνοια χρειάζονται και δεν γίνεται να κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα και άτακτα μέσα σε μια μικρή χώρα με τις ιδιαιτερότητες και τις δυνατότητες της Ελλάδας. Με τη συνδρομή της Ευρώπης ίσως μια τέτοια δομή θα μπορούσε να παίξει το ρόλο του κέντρου ελέγχου και της πύλης εισόδου προς όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια και έτσι το βάρος να διαμοιραζόταν με τέτοιο τρόπο που να μην προκαλούσε αλλοιώσεις και ανακατανομές αναλογιών στους εγχώριους πληθυσμούς. Είναι θέμα πολιτικής και όχι κομματικών – ιδεολογικών δήθεν ευαισθησιών και ήδη έχουμε καθυστερήσει πολύ και αδικαιολόγητα.


*****
Ο Βασίλης Μπαλάφας είναι Τεχνολόγος Πληροφορικής και Δικτύων, με μεταπτυχιακά στις Επικοινωνίες Δεδομένων και τις Διεθνείς Σχέσεις και Πολιτικές


Το άρθρο δημοσιεύτηκε την Κυριακή 23 Αυγούστου 2015 στην κυριακάτικη "Kontranews", στη σελίδα 11.

0

21/8/15 - Άμυνα και Διπλωματία - Ιούλιος 2015

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Άμυνα και Διπλωματία», τεύχος Ιούλιος 2015

Η 20η επέτειος μιας ενεργειακής «Μεγάλης Ιδέας»: ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη

Γράφει ο Αλέξανδρος Μαλλιάς
(από το alexandrosmallias.com)



Πριν από λίγες μέρες, βρέθηκα στην Κόρινθο με την ευκαιρία της πρόσφατης κυκλοφορίας του βιβλίου ενός νέου επιστήμονα, του Βασιλείου Μπαλάφα, με τίτλο «Ο Αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη στη Διεθνή Πολιτική – Μία συστηματική πολυεπίπεδη ανάλυση της Ελληνικής Πολιτικής της περιόδου 2006-2009» (εκδόσεις ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ).

Το θέμα που πραγματεύεται το βιβλίο, όσο και η πρόσφατη υπογραφή στη Μόσχα της ελληνορωσικής, μη νομικά δεσμευτικής, Συμφωνίας (βλ. Άρθρο 7 εδάφιο 4 του δημοσιευθέντος Κειμένου), είναι βέβαιον οτι καθιστούν αυτό το βιβλίο ιδιαίτερα επίκαιρο. Κυρίως όμως διδακτικό. Ειδικά σε ό,τι αφορά και συμβαίνει στην Ελλάδα. Διδακτικό για τη σύγχυση μεταξύ της πολιτικής των προθέσεων και των προθέσεων των πολιτικών. Αποτελεί, συνεπώς, ένα πολύτιμο βοήθημα σε όποιον θέλει να αντιληφθεί, γιατί η απόσταση μεταξύ λόγων και έργων είναι ένα διαχρονικό σύμπτωμα της ελληνικής πραγματικότητας. Πολιτικής και όχι μόνο.Η ενεργειακή μας πολιτική δεν είναι ο μόνος τομέας, η μόνη δράση στην οποία, ανάγλυφα, εμφανίζονται τα συμπτώματα αυτά. Είναι όμως η δράση, όπου ίσως έχουν την πιο έντονη παρουσία οι ανεξήγητες για τους μεν, ευεξήγητες για μένα, διακυμάνσεις και ανατροπές. Είχα την τύχη να είμαι ήδη, από το Δεκέμβριο του 1994, ο εκπρόσωπος του τότε υπουργού Εξωτερικών Κάρολου Παπούλια σε μία άτυπη επιτροπή που τακτικά συνεδρίαζε στην Κηφισιά, στα γραφεία του «πατέρα του αγωγού», αείμνηστου πια, Νίκου Γρηγοριάδη.

Τις μέρες αυτές, συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από την υπογραφή του πρώτου διμερούς ελληνοβουλγαρικού κειμένου στο οποίο διατυπώνεται σαφώς η ενεργός στήριξη των δύο κυβερνήσεων στην υλοποίηση του Αγωγού. Η Κοινή Διακήρυξη υπεγράφη στην Αθήνα (στους κήπους της Βουλγαρικής Πρεσβείας) στις 20 Ιουνίου 1995 από τους πρωθυπουργούς Ζαν Βίντενωφ και Ανδρέα Παπανδρέου. Μαζί με τον τότε Διευθυντή της Διεύθυνσης Βαλκανικών Υποθέσεων του ΥΠΕΞ, πρέσβη Δημήτρη Κυπραίο, είχαμε διαπραγματευθεί το κείμενο. Μάλιστα, όπως προκύπτει απο το ημερολόγιό μου, είχαμε δύο παράλληλες διαπραγματεύσεις στην Αθήνα που ξεκίνησαν, πριν από την έναρξη της επίσκεψης Βίντενωφ. Η επίσημη -ας την ονομάσουμε έτσι- δεν προχωρούσε ικανοποιητικά λόγω και ορισμένων ενδοκυβερνητικών διαφορών στην κυβέρνηση της Βουλγαρίας και δη μεταξύ του πρωθυπουργού Βίντενωφ και του τότε υπουργού Εξωτερικών Γκεόργκι Πιρίνσκι. Επικεφαλής της βουλγαρικής αντιπροσωπείας ήταν ένας φίλος, εξαίρετος διπλωμάτης, ο Κόστα Αντρέγιεφ και της ελληνικής ο Δημήτρης Κυπραίος.

Ταυτόχρονα, εν αγνοία των περισσοτέρων, γινόταν μια παράλληλη διαπραγμάτευση με σύμβουλο του κ. Βίντενωφ. Χρήσιμη και καθοριστική, σε συγκεκριμένη στιγμή, ήταν η συμβολή και του πρέσβη Δημήτρη Καραϊτίδη, διπλωματικού συμβούλου του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου. Αυτά τα γράφω για την ιστορία. Αποτελούν μια καταγραφή συγκεκριμένων ενεργειών και δράσεων που είχαν αποτέλεσμα. Άλλοτε συνοδεύοντας τον υπουργό Εξωτερικών Κάρολο Παπούλια, άλλοτε μαζί με τον πρέσβη Κυπραίο, πρέπει να επισκεφθήκαμε τη Σοφία πάνω απο πέντε φορές μέσα στο 1995 και άλλες τόσες τη Μόσχα. Ήταν ένας διπλωματικός μαραθώνιος.

Το Σεπτέμβριο του 2009, μια σημαντική δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου, από τη θέση του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης που επέλαυνε προς την εξουσία (είχαν προκηρυχθεί ήδη οι εκλογές μετά το διάγγελμα του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή), ερμηνεύθηκε οτι έδινε τέλος στον αγωγό. Ο πολύπαθος μεν, πολυδιαφημισμένος δε, αγωγός μεταφοράς αργού πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης ήταν για 15 περίπου χρόνια η «Μεγάλη Ενεργειακή Ιδέα» μιας «άλλης Ελλάδας». Της Ελλάδας που κυριαρχούσε στην ΝΑ Ευρώπη, στα Βαλκάνια, ως η «χώρα πρότυπο» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Της Ελλάδας που αποτελούσε την «πετυχημένη ιστορία» στην περιοχή της. Της Ελλάδας που ενίοτε με θαυμασμό, πολλάκις με φθόνο, συχνά δε με φανερή ενόχληση οι γείτονές της υποχρεώθηκαν να της αναγνωρίσουν, τουλάχιστον για μια δεκαπενταετία, την πολιτική και οικονομική πρωτοκαθεδρία. Να της αναγνωρίσουν, επίσης, και το ρόλο αγωγού-γέφυρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Εκείνη η ισχυρή Ελλάδα-πρότυπο δεν υπάρχει πια. Ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης ήλθε ακριβώς τότε, εκείνη την εποχή, στην κατάλληλη στιγμή σαν το επιστέγασμα ή σαν το «φωτοστέφανο» εκείνης ακριβώς της άλλης Ελλάδας. Δεν κρύβω ότι, συχνά, νοσταλγώ εκείνες τις σελίδες του Ημερολογίου μου.

Επιστροφή, τώρα, στην πραγματικότητα! Όταν διάβασα τη μεταπτυχιακή εργασία του κ. Βασιλείου Μπαλάφα, τον οποίο γνώρισα στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, στην Κόρινθο, κατάλαβα οτι αυτό το πόνημα δεν έπρεπε να μείνει μόνο στην αξιόλογη βιβλιοθήκη του νεότερου και εξαιρετικού αυτού πανεπιστημίου της Ελλάδος. Έπρεπε να γίνει κτήμα περισσοτέρων. Των πολλών. Από την πλευρά μου, σπεύδω να σταθώ σε δύο σημεία:

1. Στην ανάγκη εθνικής συνεννόησης και συναίνεσης -στο μέτρο του εφικτού- στα ζητήματα που αφορούν στα εθνικά μας συμφέροντα. Η ενέργεια ανήκει κατεξοχήν στη κατηγορία αυτή. Το κράτος και τα εθνικά συμφέροντα έχουν συνέχεια. Οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται. Μια χώρα δεν μπορεί να διεκδικεί εύσημα σοβαρότητας, όταν οι ενεργειακές της σχέσεις, για παράδειγμα με τη Ρωσική Ομοσπονδία, μεταβάλλονται, ανατρέπονται, διορθώνονται και ξαναρχίζουν από το μηδέν ή κοντά στο μηδέν κάθε 18 μήνες ή κάθε δύο ή τρία χρόνια. Δηλαδή, μετά από κάθε κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα. Η εποχή των κυβερνήσεων διαρκείας τετραετιών και βέβαια οκταετιών δείχνει δυστυχώς, διότι προκύπτει αλλοίωση του πνεύματος του Συντάγματος, να έχει παρέλθει.

Ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης ήταν θύμα μίας τέτοιας κυβερνητικής αλλαγής που έφερε και αλλαγή πολικής και στάσης απέναντι στο σχέδιο. Για να εξασφαλισθεί η συνέχεια και η μετάβαση από τον ενεργειακό σχεδιασμό, στη συμφωνία και μετά στην υλοποίηση, επιβάλλεται η μεγαλύτερη δυνατή πολιτική συναίνεση. Η κατασκευή και λειτουργία οποιουδήποτε αγωγού, από τη στιγμή της σύλληψης της ιδέας μέχρις ότου ανοίξει η στρόφιγγα, χρειάζεται, τουλάχιστον, μία δεκαετία.

Θυμίζω ότι οι διακρατικές διαβουλεύσεις για τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης ξεκίνησαν στα τέλη του 1994. Το σχέδιο υλοποίησής του στηρίχθηκε συστηματικά από όλες τις κυβερνήσεις της Ελλάδας μέχρι το Σεπτέμβριο του 2009. Άρα, η ενδο-ελληνική συνεννόηση και η πολιτική συναίνεση πρέπει να είναι συνθήκη «εκ των ων ουκ άνευ» προκειμένου να προχωρήσουμε. Έτσι, αν μη τι άλλο, κάθε Πρωθυπουργός θα σταθμίζει καλύτερα τα περιθώρια πολιτικής στήριξης που διαθέτει, το χρόνο που απαιτείται και το απόθεμα πολιτικού και διπλωματικού κεφαλαίου που διαθέτει, αποφεύγοντας κινήσεις που δεν έχουν εξασφαλισμένη την «επόμενη ημέρα».

2. Όσο και αν δεν αρέσει να ακούγεται, εν τούτοις είμαστε υποχρεωμένοι να παραδεχθούμε ότι μια χώρα που πατά γερά στα πόδια της και δεν είναι (ή έστω δεν θεωρείται) «κράτος-επαίτης», έχει μεγαλύτερα περιθώρια και δυνατότητες διαπραγμάτευσης. Είμαι μεταξύ αυτών που, εδώ και χρόνια, επιμένουν στη σημασία μίας ορθολογικής και προσεκτικής προβολής και αξιοποίησης του λεγόμενου «γεωπολιτικού χαρτιού». Προς την Ουάσιγκτον, κυρίως, αλλά όχι μόνον. Προς το ΝΑΤΟ, καθώς και προς την πλευρά συγκεκριμένων εταίρων και συμμάχων. Όχι όμως με άναρθρες και αδόκιμες δηλώσεις που απευθύνονται περισσότερο προς τα ευήκοα ώτα, των τηλεθεατών των δελτίων ειδήσεων.

Τονίζω δε, σε κάθε περίπτωση, ότι οι «αναντικατάστατες» αμερικανικές βάσεις στη Σούδα έχουν αποκτήσει τεράστια υπεραξία λόγω των συνεχών ανατροπών στην Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Στα νέα, δηλαδή, μέτωπα πολεμικών συγκρούσεων. Θα πρέπει, επιτέλους, να μάθουμε ότι σε υπολογίζουν, όταν διεκδικείς και δεν είσαι μόνιμα δεδομένος. Αντίθετα προς ορισμένες τοποθετήσεις τις οποίες σέβομαι μεν, διαφωνώ δε. Επιμένω ότι η Ελλάδα θα θεωρείται πλέον ως απόλυτα δεδομένη και απομονωμένη στην περίπτωση που οδηγηθεί εκτός Ευρωζώνης και στη συνέχεια εκτός των κέντρων και διαδικασιών λήψεως αποφάσεως της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρέπει να αναλάβουμε, ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί, τις ευθύνες που μας αναλογούν. Ώστε τα παθήματα να μην μας γίνονται «αναπόσταστη της φύσεως έξις». Παρότι οι μεγαλόστομες διακηρύξεις που πρόσφατα ακούστηκαν πάλι για μεγαλόπνοους ενεργειακούς σχεδιασμούς και αγωγούς, μάλλον δεν επιβεβαιώνουν το συμπέρασμα αυτό. Εν τέλει, η έξις προς την υπερβολή και η έλλειψη του μέτρου ήταν και παραμένει η μόνιμη μας φύσις.

3. Κλείνοντας αυτό το σημείωμα θα ήθελα να αναφερθώ στη αμερικανική θέση που ήταν σαφής εξαρχής: ουδέποτε τον θεώρησε ως προτεραιότητα. Πώς εκδηλώθηκε η στάση αυτή;

– α) Στην αρχική φάση του Σχεδίου, το 1994 και εντεύθεν, η αντίθεση (γιατί περί αυτής πρόκειται) συνδεόταν με την ανάγκη-σημασία εξυπηρέτησης των αμερικανικών και όχι μόνο συμφερόντων μέσω της, κατά προτεραιότητα, προώθησης πετρελαιαγωγού Μπακού-Τιφλίδας-Τσεϊχάν (BTC) μέσω της Τουρκίας που κατέληγε στο Τσεϊχάν. Ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Νίκολας Μπερνς, είχε εξαρχής εκμυστηρευθεί σε συνομιλητές του, με διπλωματική αβρότητα που πάντως δεν απέκρυπτε την πραγματικότητα, οτι η Ουάσιγκτον είχε άλλες προτεραιότητες.

– β) Μετά την έναρξη λειτουργίας του αγωγού BTC και την επίτευξη του βασικού στρατηγικού στόχου των ΗΠΑ που σημειωτέον, ως προς αυτό, ταυτιζόταν με τα συμφέροντα της Τουρκίας, η Ουάσιγκτον εμφανιζόταν αδιάφορη μεν, χωρίς ανοικτή στήριξη δε, στο σχέδιο Μπουργκάς–Αλεξανδρούπολη. Άρα, εξακολουθούσε να μην συνιστά προτεραιότητα για τον αμερικανικό σχεδιασμό.

– γ) Η τρίτη φάση, που, κατά την εκτίμηση μου, επανέφερε την αμερικανική αντίθεση στην πρώτη γραμμή, ήταν η χρονική «σύμπτωση» της περί υλοποίησής του πολιτικής απόφασης μεταξύ των Κώστα Καραμανλή, Βλαντιμίρ Πούτιν και Γκεόργκι Περβάνωφ στη τριετία 2006- 2008 με την παράλληλη προώθηση του αγωγού μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου SOUTHSTREAM. Η οποία, σημειωτέον, ερμηνεύθηκε απο την Ουάσιγκτον ως εγκατάλειψη ή, στην καλύτερη περίπτωση, υποβάθμιση από την Αθήνα του αγωγού μεταφοράς αζερικού αερίου μέσω του ITGI.

Οφείλω να υπογραμμίσω οτι οι στενές σχέσεις ενεργειακής συνεργασίας με τη Ρωσία, που προώθησε ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, δεν είχαν ούτε θα μπορούσαν να είχαν το χαρακτήρα αντίβαρου στις σχέσεις της Ελλάδος με το ΝΑΤΟ ή με την Ουάσιγκτον. Ήταν σίγουρα μια συνειδητή πολιτική που υπηρετούσε τα εθνικά συμφέροντα. Το σκεπτικό είναι απλό. Η ενεργειακή αλληλεξάρτηση της Ελλάδος, καθώς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή εν περιπτώσει μέρους αυτής, δεν μπορούσε να εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο απο έναν αγωγό φυσικού αερίου που διέρχεται μέσω της Τουρκίας.

Η δική μου προσωπική, αν θέλετε, ερμηνεία έχει και μια άλλη πτυχή: η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, ήδη στα πρώτα της βήματα, δέχθηκε απο την Administration Μπους-Τσένεϊ ένα πλήγμα: ήταν η αιφνιδιαστική αναγνώριση της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με τη συνταγματική της ονομασία, την 4η Νοεμβρίου 2004. Μάλιστα, ενώ ήταν σε εξέλιξη ελληνική πρωτοβουλία τόσο προς την κυβέρνηση της πΓΔΜ, όσο και προς τον κ. Μάθιου Νίμιτς, για επίσπευση των συνομιλιών για την εξεύρεση αμοιβαίως αποδεκτής λύσης στο θέμα του ονόματος της γειτονικής μας χώρας. Η ενέργεια αυτή, της Ουάσιγκτον, κλόνισε τις σχέσεις εμπιστοσύνης σε βαθμό μεγαλύτερο αυτού που αφήσαμε τότε να φανεί. Ήταν ένα χτύπημα που άφησε βαθιά πληγή. Μετά την εκλογή του προέδρου Ομπάμα, το Νοέμβριο του 2008, οι σχέσεις μπήκαν σε σταθερή πορεία ανάπτυξης και βελτίωσης.