Οι πρόσφατες εξελίξεις για το θέμα της Δημοτικής Αγοράς Κορίνθου, εξελίξεις που συνοδεύτηκαν και από διάφορες βιαστικές ή επιπόλαιες δηλώσεις, υποδεικνύουν ότι βρισκόμαστε στο σημείο όπου ο καθένας θα πρέπει να αναλάβει τις ιστορικές του ευθύνες απέναντι σε αυτό το ζήτημα.
Είναι προφανές ότι η διαφαινόμενη έγκριση της άδειας κατεδαφίσεως που έχει αιτηθεί η δημοτική αρχή φέρνει την πόλη και τους φορείς της προ τετελεσμένων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει γόνιμο πεδίο για να ακουστούν δημιουργικές προτάσεις που μπορούν να τροποποιήσουν ειλημμένες – ως φαίνεται – αποφάσεις.
Αποτελεί έλλειψη σεβασμού, τουλάχιστον προς το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κορινθίων, η αναγγελία τέτοιου είδους σχεδιασμών, να περιορίζεται σε επίπεδο τοπικού συμβουλίου διαμερίσματος , προκαταλαμβάνοντας τις εξελίξεις και καθιστώντας τον οποιοδήποτε διάλογο μια προσχηματική διαδικασία.
Με λίγα λόγια και με εντοπισμένα τα κομβικά σημεία, θα προσπαθήσω να περιγράψω τα βήματα που θα έπρεπε να διέπουν το όλο εγχείρημα από τη στιγμή που θα συμφωνήσουμε ότι η υπάρχουσα κατάσταση δεν θέλουμε να συνεχίσει να υφίσταται.
Πρώτον, τι συμβαίνει με την υπάρχουσα κατασκευή και πως μπορεί αυτή να συνυπάρξει με τη δημιουργία κάτι νέου. Έγκριτοι μηχανικοί με πολυετή πείρα, συμφωνούν ότι ο υπάρχων σκελετός μπορεί να στηρίξει, σε στατικό επίπεδο, τουλάχιστον 2 ακόμα ορόφους αν χρειαστεί. Η επίκληση της όποιας προσωπικής αυθεντίας είναι κακός σύμβουλος σε τέτοιες περιπτώσεις. Επιστήμονες με μακρά πείρα στο χώρο των κατασκευών συγκλίνουν στην παραπάνω θέση, όμως αυτό θα μπορούσε να πιστοποιηθεί και με τη μεσολάβηση μιας επίσημης επιστημονικής διαδικασίας.
Δεύτερον, η οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια θα πρέπει να περιλαμβάνει προϋπολογιστικά στοιχεία χρηματοδότησης και να καταδεικνύει τη σκοπιμότητα της όποιας δαπάνης. Είναι προφανές ότι η δημοτική αρχή έχει ήδη αποφασίσει το τι θέλει να κάνει. Πως θα το χρηματοδοτήσει ; Με τι διαδικασίες και ποιο θα είναι το τελικό ύψος της δαπάνης ; Η χρηματοδότηση με ίδια χρήματα είναι σίγουρο ότι είναι πιο συμφέρουσα της δανειοδότησης ή της χρηματοδότησης μέσω leasing και πότε αυτό μελετήθηκε ; Πιθανώς η χρησιμοποίηση του υπάρχοντος σκελετού να μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της δαπάνης και να αποφευχθεί η καταπόνηση του έργου που μόλις πριν λίγο τελείωσε, της κατασκευής των πεζοδρόμων. Ίσως θα μπορούσε να εξεταστεί και η κατασκευή μιας νέας δημοτικής αγοράς μέσω διαδικασιών ΣΔΙΤ, σε συνεργασία με ιδιώτες. Σε κάθε περίπτωση, πριν γκρεμίσουμε οφείλουμε να σκεφτούμε. Και επισήμως να καταδείξουμε τι συμβαίνει με την παρούσα κατάσταση, πόσο κοστίζει η όποια μετατροπή, από πού θα προκύψουν οι απαραίτητοι πόροι και τι κέρδος θα μας επιφέρει η νέα επένδυση.
Τρίτον, ο χρονικός ορίζοντας του όποιου εγχειρήματος. Στις δύσκολες μέρες που ζούμε θα ήταν «χαριστική βολή» για την καρδιά της αγοράς της πόλης, η κατάληψή της για τρία ή τέσσερα χρόνια από ένα εργοτάξιο σε πλήρη έκταση με ό,τι συνέπειες επιφέρει αυτό. Αν η δημοτική αρχή είχε αυτό το σχεδιασμό από την αρχή, για ποιο λόγο προσέτρεξε ασθμαίνοντας να ολοκληρώσει το έργο της πεζοδρόμησης πέριξ της δημοτικής αγοράς ; Μια λύση που θα περιελάμβανε την υπάρχουσα δομή θα μπορούσε να ολοκληρωθεί σε σαφέστατα μικρότερο χρονικό διάστημα.
Τέταρτον, η ιστορική μνήμη και η δυναμικής της ιδιάζουσας σημασίας της υπάρχουσας κατασκευής. Λίγα σημεία στην πόλη της Κορίνθου έχουν απομείνει που να μπορούν να της προσδώσουν στοιχεία ιστορικής ταυτότητας. Ακόμα λιγότερα είναι εκείνα που αποτελούν σημεία αναφοράς συγκεκριμένης διαχρονικής δραστηριότητας στην πόλη. Οτιδήποτε νέο τέτοιο στοιχείο έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει με άκομψες και άγαρμπες προσθήκες κατασκευασμάτων τύπου ρέπλικας. Η δημοτική αγορά αποτελεί σημείο αναφοράς, σημείο διαχρονικής εμπορικής δραστηριότητας, εντυπωμένο βιωματικά στην καθημερινή πρακτική των Κορινθίων. Η επίδειξη σεβασμού στην ιστορία του βίου της πόλης δείχνει συνέπεια και δίδει συνέχεια, ήτοι ταυτότητα στην παραδοσιακή αγορά της πόλης.
Πέμπτον, πρέπει να εξετάσουμε τι έχουμε ήδη μπροστά μας. Γνωρίζουμε ποιος ήταν ο αρχικός σχεδιασμός για το κτίριο της δημοτικής αγοράς. Το σχέδιο δεν εφαρμόστηκε ποτέ στο όλον του, ένα πανέμορφο νεοκλασικό κτίριο με αίθριο και κεραμοσκεπή. Ένα σενάριο αναπαλαίωσης της δημοτικής αγοράς, ή της ανακατασκευής της με το νεοκλασικό της χαρακτήρα πράγματι θα ήταν αντάξιο της ταυτότητας της πόλης και της ίδιας της αγοράς. Μια προσαρμογή, δηλαδή, του αρχικού σχεδίου στα σημερινά κατασκευαστικά δεδομένα, τις σημερινές ανάγκες και τις τεχνολογικές μεθόδους.
Έκτον, η χρήση της όποιας νέας κατασκευής. Πολλά ακούσαμε για το τι θα γίνει κατασκευαστικά, πουθενά δεν ακούσαμε για τις όποιες εμπορικές ή μη χρήσεις. Πρόκειται ο δήμος να διαφυλάξει την παραδοσιακή εμπορική δραστηριότητα ; Αν ναι, με ποιον τρόπο και με ποιες δικλείδες θα το επιτύχει ; Είναι προφανές ότι δεν θα μπορούμε στο μέλλον να μιλούμε για δημοτική αγορά, όταν το νέο κτίριο θα είναι πιθανώς γεμάτο από γραφεία έτερων δραστηριοτήτων.
Τέλος, φρονώ ότι η δημοτική αρχή θα έπρεπε να λάβει υπόψη της τις τοποθετήσεις φορέων και δημοτικών παρατάξεων επί του θέματος και προφανώς να ακούσει και τους πολίτες. Η λογική «κάνω ό,τι θέλω επειδή κέρδισα τις εκλογές» δεν μπορεί να μας βρίσκει σύμφωνους στη διαμόρφωση του μέλλοντος της πόλης. Υπάρχουν τοποθετήσεις από τους τρέχοντες καταστηματάρχες της δημοτικής αγοράς, από πολίτες, από το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων του νομού, ενώ καταλυτική είναι η τοποθέτηση του Τοπικού Συμβουλίου Νέων Κορίνθου όπως αυτή διατυπώθηκε στις 19/10/2008 : «Η αγορά της Κορίνθου δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως είναι σήμερα και οπωσδήποτε δεν πρέπει να γκρεμιστεί.»
Είναι ώρα ευθύνης για το θέμα της δημοτικής αγοράς Κορίνθου. Ώρα υιοθέτησης μιας οπτικής με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και με σεβασμό στο παρελθόν. Δεν είναι ώρα για τετελεσμένα και για δηλώσεις σε τόνους αυθεντίας. Η δημοτική αγορά πρέπει να ζήσει και μαζί της η πόλη που ήδη διέρχεται περίοδο λουκέτων στα καταστήματα και μείωσης της αγοραστικής κίνησης.
Το παρελθόν μας δείχνει το δρόμο και μας ζητά να χρησιμοποιήσουμε τις τεχνολογίες του σήμερα για να υλοποιήσουμε αυτό που δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί τότε, προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες. Ας το συζητήσουμε λοιπόν λίγο καλύτερα προτού με ευαρέσκεια δηλώσουμε προς πάσα κατεύθυνση ότι «την άλλη εβδομάδα μπαίνουν οι μπουλντόζες».
Βασίλειος Μπαλάφας
Είναι προφανές ότι η διαφαινόμενη έγκριση της άδειας κατεδαφίσεως που έχει αιτηθεί η δημοτική αρχή φέρνει την πόλη και τους φορείς της προ τετελεσμένων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει γόνιμο πεδίο για να ακουστούν δημιουργικές προτάσεις που μπορούν να τροποποιήσουν ειλημμένες – ως φαίνεται – αποφάσεις.
Αποτελεί έλλειψη σεβασμού, τουλάχιστον προς το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κορινθίων, η αναγγελία τέτοιου είδους σχεδιασμών, να περιορίζεται σε επίπεδο τοπικού συμβουλίου διαμερίσματος , προκαταλαμβάνοντας τις εξελίξεις και καθιστώντας τον οποιοδήποτε διάλογο μια προσχηματική διαδικασία.
Με λίγα λόγια και με εντοπισμένα τα κομβικά σημεία, θα προσπαθήσω να περιγράψω τα βήματα που θα έπρεπε να διέπουν το όλο εγχείρημα από τη στιγμή που θα συμφωνήσουμε ότι η υπάρχουσα κατάσταση δεν θέλουμε να συνεχίσει να υφίσταται.
Πρώτον, τι συμβαίνει με την υπάρχουσα κατασκευή και πως μπορεί αυτή να συνυπάρξει με τη δημιουργία κάτι νέου. Έγκριτοι μηχανικοί με πολυετή πείρα, συμφωνούν ότι ο υπάρχων σκελετός μπορεί να στηρίξει, σε στατικό επίπεδο, τουλάχιστον 2 ακόμα ορόφους αν χρειαστεί. Η επίκληση της όποιας προσωπικής αυθεντίας είναι κακός σύμβουλος σε τέτοιες περιπτώσεις. Επιστήμονες με μακρά πείρα στο χώρο των κατασκευών συγκλίνουν στην παραπάνω θέση, όμως αυτό θα μπορούσε να πιστοποιηθεί και με τη μεσολάβηση μιας επίσημης επιστημονικής διαδικασίας.
Δεύτερον, η οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια θα πρέπει να περιλαμβάνει προϋπολογιστικά στοιχεία χρηματοδότησης και να καταδεικνύει τη σκοπιμότητα της όποιας δαπάνης. Είναι προφανές ότι η δημοτική αρχή έχει ήδη αποφασίσει το τι θέλει να κάνει. Πως θα το χρηματοδοτήσει ; Με τι διαδικασίες και ποιο θα είναι το τελικό ύψος της δαπάνης ; Η χρηματοδότηση με ίδια χρήματα είναι σίγουρο ότι είναι πιο συμφέρουσα της δανειοδότησης ή της χρηματοδότησης μέσω leasing και πότε αυτό μελετήθηκε ; Πιθανώς η χρησιμοποίηση του υπάρχοντος σκελετού να μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της δαπάνης και να αποφευχθεί η καταπόνηση του έργου που μόλις πριν λίγο τελείωσε, της κατασκευής των πεζοδρόμων. Ίσως θα μπορούσε να εξεταστεί και η κατασκευή μιας νέας δημοτικής αγοράς μέσω διαδικασιών ΣΔΙΤ, σε συνεργασία με ιδιώτες. Σε κάθε περίπτωση, πριν γκρεμίσουμε οφείλουμε να σκεφτούμε. Και επισήμως να καταδείξουμε τι συμβαίνει με την παρούσα κατάσταση, πόσο κοστίζει η όποια μετατροπή, από πού θα προκύψουν οι απαραίτητοι πόροι και τι κέρδος θα μας επιφέρει η νέα επένδυση.
Τρίτον, ο χρονικός ορίζοντας του όποιου εγχειρήματος. Στις δύσκολες μέρες που ζούμε θα ήταν «χαριστική βολή» για την καρδιά της αγοράς της πόλης, η κατάληψή της για τρία ή τέσσερα χρόνια από ένα εργοτάξιο σε πλήρη έκταση με ό,τι συνέπειες επιφέρει αυτό. Αν η δημοτική αρχή είχε αυτό το σχεδιασμό από την αρχή, για ποιο λόγο προσέτρεξε ασθμαίνοντας να ολοκληρώσει το έργο της πεζοδρόμησης πέριξ της δημοτικής αγοράς ; Μια λύση που θα περιελάμβανε την υπάρχουσα δομή θα μπορούσε να ολοκληρωθεί σε σαφέστατα μικρότερο χρονικό διάστημα.
Τέταρτον, η ιστορική μνήμη και η δυναμικής της ιδιάζουσας σημασίας της υπάρχουσας κατασκευής. Λίγα σημεία στην πόλη της Κορίνθου έχουν απομείνει που να μπορούν να της προσδώσουν στοιχεία ιστορικής ταυτότητας. Ακόμα λιγότερα είναι εκείνα που αποτελούν σημεία αναφοράς συγκεκριμένης διαχρονικής δραστηριότητας στην πόλη. Οτιδήποτε νέο τέτοιο στοιχείο έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει με άκομψες και άγαρμπες προσθήκες κατασκευασμάτων τύπου ρέπλικας. Η δημοτική αγορά αποτελεί σημείο αναφοράς, σημείο διαχρονικής εμπορικής δραστηριότητας, εντυπωμένο βιωματικά στην καθημερινή πρακτική των Κορινθίων. Η επίδειξη σεβασμού στην ιστορία του βίου της πόλης δείχνει συνέπεια και δίδει συνέχεια, ήτοι ταυτότητα στην παραδοσιακή αγορά της πόλης.
Πέμπτον, πρέπει να εξετάσουμε τι έχουμε ήδη μπροστά μας. Γνωρίζουμε ποιος ήταν ο αρχικός σχεδιασμός για το κτίριο της δημοτικής αγοράς. Το σχέδιο δεν εφαρμόστηκε ποτέ στο όλον του, ένα πανέμορφο νεοκλασικό κτίριο με αίθριο και κεραμοσκεπή. Ένα σενάριο αναπαλαίωσης της δημοτικής αγοράς, ή της ανακατασκευής της με το νεοκλασικό της χαρακτήρα πράγματι θα ήταν αντάξιο της ταυτότητας της πόλης και της ίδιας της αγοράς. Μια προσαρμογή, δηλαδή, του αρχικού σχεδίου στα σημερινά κατασκευαστικά δεδομένα, τις σημερινές ανάγκες και τις τεχνολογικές μεθόδους.
Έκτον, η χρήση της όποιας νέας κατασκευής. Πολλά ακούσαμε για το τι θα γίνει κατασκευαστικά, πουθενά δεν ακούσαμε για τις όποιες εμπορικές ή μη χρήσεις. Πρόκειται ο δήμος να διαφυλάξει την παραδοσιακή εμπορική δραστηριότητα ; Αν ναι, με ποιον τρόπο και με ποιες δικλείδες θα το επιτύχει ; Είναι προφανές ότι δεν θα μπορούμε στο μέλλον να μιλούμε για δημοτική αγορά, όταν το νέο κτίριο θα είναι πιθανώς γεμάτο από γραφεία έτερων δραστηριοτήτων.
Τέλος, φρονώ ότι η δημοτική αρχή θα έπρεπε να λάβει υπόψη της τις τοποθετήσεις φορέων και δημοτικών παρατάξεων επί του θέματος και προφανώς να ακούσει και τους πολίτες. Η λογική «κάνω ό,τι θέλω επειδή κέρδισα τις εκλογές» δεν μπορεί να μας βρίσκει σύμφωνους στη διαμόρφωση του μέλλοντος της πόλης. Υπάρχουν τοποθετήσεις από τους τρέχοντες καταστηματάρχες της δημοτικής αγοράς, από πολίτες, από το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων του νομού, ενώ καταλυτική είναι η τοποθέτηση του Τοπικού Συμβουλίου Νέων Κορίνθου όπως αυτή διατυπώθηκε στις 19/10/2008 : «Η αγορά της Κορίνθου δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως είναι σήμερα και οπωσδήποτε δεν πρέπει να γκρεμιστεί.»
Είναι ώρα ευθύνης για το θέμα της δημοτικής αγοράς Κορίνθου. Ώρα υιοθέτησης μιας οπτικής με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και με σεβασμό στο παρελθόν. Δεν είναι ώρα για τετελεσμένα και για δηλώσεις σε τόνους αυθεντίας. Η δημοτική αγορά πρέπει να ζήσει και μαζί της η πόλη που ήδη διέρχεται περίοδο λουκέτων στα καταστήματα και μείωσης της αγοραστικής κίνησης.
Το παρελθόν μας δείχνει το δρόμο και μας ζητά να χρησιμοποιήσουμε τις τεχνολογίες του σήμερα για να υλοποιήσουμε αυτό που δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί τότε, προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες. Ας το συζητήσουμε λοιπόν λίγο καλύτερα προτού με ευαρέσκεια δηλώσουμε προς πάσα κατεύθυνση ότι «την άλλη εβδομάδα μπαίνουν οι μπουλντόζες».
Βασίλειος Μπαλάφας