Αυτή τη φορά ξεκίνησα από τον τίτλο γιατί με ενδιαφέρει να αναδειχθεί η αντίθεση που διαπιστώνεται μεταξύ των όσων αναπτύσσονται – δυστυχώς – στο παρασκήνιο, και του δημόσιου λόγου που επικρατεί στις τηλεοράσεις, αλλά κυρίως στους χώρους όπου διάφοροι πολιτικοί (ή πολιτικάντηδες) νέας γενιάς – δυστυχώς και πάλι – συνομιλούν με τον κόσμο του πρωτογενή τομέα. Αυτόν τον κόσμο που όλοι τους λατρεύουν να θωπεύουν, νέοι και παλιοί πολιτικάντηδες, και επίσης λατρεύουν να απογοητεύουν κάθε φορά που του αρπάζουν την ψήφο.
Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς, πως είναι δυνατό να συνδέεται μια τέτοια εισαγωγή με την ανάπτυξη των rural (αγροτικών) ευρυζωνικών δικτύων και της εποχής των NGA (συνδέσεις υψηλής ταχύτητας νέας γενιάς) που δειλά φαίνεται να ανατέλλει.
Θα επιχειρήσω μια σύντομη αναδρομή για να αποκτήσουμε μια ευρύτερη εικόνα, κυρίως σε όσα αφορούν σε τεχνολογικές εξελίξεις.
2010: Ο ΟΤΕ κάνει πραγματικότητα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένα νέο Δίκτυο Πρόσβασης Νέας Γενιάς (New Generation Access – NGA). […] Πρόκειται για μία νέα μορφή τηλεπικοινωνιακού δικτύου, αφού μέρος του δικτύου χαλκού (από το Κέντρο του ΟΤΕ της περιοχής έως τα KV στις γειτονιές – τα γνωστά ως ΚΑΦΑΟ) αντικαθίσταται από οπτικές ίνες. […] Οι διαθέσιμες αρχιτεκτονικές ανάπτυξης δικτύων πρόσβασης νέας γενιάς βασίζονται στην χρήση οπτικής ίνας και διακρίνονται ανάλογα με το βαθμό διείσδυσης της οπτικής ίνας στο δίκτυο (FTTx ή Fiber to the X) και τις τεχνολογίες πρόσβασης (xDSL, Ethernet, GPON κλπ.). (πηγή: Techpress.gr,Οκτ.2010)
2015: Η Ελλάδα είναι φθηνή χώρα στις ευρυζωνικές συνδέσεις χαμηλών ταχυτήτων, ακριβή στις γραμμές υψηλών ταχυτήτων και δεν διαθέτει καθόλου συνδέσεις υπερυψηλών ταχυτήτων. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η χώρα μας εμφανίζεται «λευκή» στον ευρωπαϊκό χάρτη κάλυψης των νοικοκυριών με δίκτυα νέας γενιάς (New Generation Access, NGA). Πρόκειται για τηλεπικοινωνιακά δίκτυα που προσφέρουν στους χρήστες τους, ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων άνω των 30 Mbps. […] Όπως έδειξε έρευνα της εταιρείας SamKnows Limited για λογαριασμό της Κομισιόν, οι πραγματικές ταχύτητες που επιτυγχάνουν οι χρήστες του Internet, υπολείπονται κατά 50% εκείνων που προωθούν διαφημιστικά οι πάροχοι τηλεπικοινωνιών. […] Οι Έλληνες επομένως πληρώνουν πολύ ακριβότερα τις συνδέσεις υψηλών ταχυτήτων στο Διαδίκτυο. (πηγή: kathimerini.gr,Οκτ.2015)
2017: Με τη διαδικασία του επείγοντος κατατέθηκε χθες Πέμπτη (16.3.2017) στη Βουλή το νομοσχέδιο για το cost reduction των δικτύων νέας γενιάς, ωστόσο, το ενδιαφέρον είναι ότι συνοδεύτηκε από την Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική 2016 – 2021 της γενικής γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης (ΨΗΠΤΕ) που περιλαμβάνει και το Εθνικό Σχέδιο Ευρυζωνικής Πρόσβασης Επόμενης Γενιάς 2014 – 2020 της γενικής γραμματείας Τηλεπικοινωνιών.[…] Στο γνωστό Εθνικό Σχεδίο Ευρυζωνικής Πρόσβασης Επόμενης Γενιάς το πρώτο έργο είναι η «Επέκταση των ευρυζωνικών δικτύων στις αγροτικές περιοχές» (Rural extension), με στόχο την κάλυψη περιοχών εκτός αστικών κέντρων με υποδομές NGA, όπου δεν θα αναπτυχθούν με αμιγώς ιδιωτικές επενδύσεις αντίστοιχες υποδομές. Θα διατεθούν 220 εκατ. ευρώ. […] Το δεύτερο έργο επιγράφεται «Ευρυζωνικό δίκτυο πολύ υψηλής ταχύτητας» (Superfast Broadband) και έχει στόχο την κάλυψη αστικών περιοχών με υποδομές NGA, κατάλληλες για την παροχή πραγματικής ταχύτητας τουλάχιστον 100Mbps στους τελικούς καταναλωτές, στηρίζοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις για την επέκταση των δικτύων πρόσβασης οπτικών ινών τουλάχιστον μέχρι το επίπεδο του κτηρίου. Προβλέπονται κονδύλια ύψους 195 εκατ. ευρώ. (πηγή: infocom.gr,Μαρ.2017)
Το πως συνδέεται η αύξηση του ΑΕΠ μιας χώρας με την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας και μάλιστα υψηλών ταχυτήτων είναι κάτι που πια έχει αποδειχθεί, ενώ τετριμμένο έχει καταστεί και το «πολυακουσμένο» παράδειγμα της Εσθονίας. Και φυσικά δεν μπορούμε να γίνουμε Εσθονία, γιατί πρώτον δεν είμαστε Εσθονία, και δεύτερον έχουμε πολύ διαφορετικά κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά, γεωγραφικά ιδιοχαρακτηριστικά από τη μικρή χώρα του 1,3 εκ. κατοίκων. Μπορούμε σαφώς να δανειζόμαστε καλές πρακτικές και να τις προσαρμόζουμε στη δική μας χώρα.
Τι είναι όμως αυτό που στην Ελλάδα κάνει μια τεχνολογική πρόοδο – εξέλιξη να χρειάζεται κάθε φορά μια τουλάχιστον επταετία για να αναπτυχθεί και να θεωρηθεί αναγκαία ;
Υπενθυμίζω ότι από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 μέχρι τα μέσα του 2000 μια αντίστοιχη κατάσταση είχαμε βιώσει για τη μετάβαση από τα ISDN στις xDSL τεχνολογίες. Πάντως, τα 500 εκ. € ή το 1 δισ. € σίγουρα δεν είναι, αν αναλογιστούμε τον πακτωλό χρημάτων που έχει καταναλωθεί σε έργα ΤΠΕ στην Ελλάδα από την εποχή της ΚτΠ. Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι υπάρχουν «συμφέροντα» εταιρειών, σκοπιμότητες προώθησης προϊόντων, κτλ κτλ, όμως και εκεί είναι λίγο ασθενής η ερμηνεία, καθώς ένα καλό προϊόν θα βρει το δρόμο του στην αγορά έτσι και αλλιώς, ικανοποιώντας τα συμφέροντα του παραγωγού ή του παρόχου υπηρεσίας.
Αναλογιζόμενος τα όσα ανέφερα στην αρχή και φέρνοντας στο νου μου εικόνες πολιτικάντηδων να θωπεύουν – πρόσφατα και στο παρελθόν – αναίσχυντα τα αυτιά των αγροτών, σκέφτομαι πόσο μεγάλη ευθύνη έχουν όλοι αυτοί οι πολιτικάντηδες παλαιάς και – δυστυχώς – νέας γενιάς.
Πόσο μεγάλη ζημιά μπορεί να κάνει ένας πολιτικός που δρα χωρίς όραμα, παρά μόνο για να «αρμέξει» την ψήφο εξαγριωμένων ανθρώπων που τους «τρομπάρει», μέχρι να τους βρει απέναντι από τους «άλλους» που με τη σειρά τους θα κάνουν το ίδιο, και η ζωή συνεχίζεται και οι επταετίες χάνονται εις βάρος τελικά αυτών των ανθρώπων του «περήφανου» πρωτογενούς τομέα και του κοινωνικού συνόλου ευρύτερα.
Γιατί από τη μια πλευρά, δύο φορές έχουν λοιδορηθεί πολιτικοί από τους αντιπάλους τους στην Ελλάδα όταν τόλμησαν να μιλήσουν για τα οφέλη των οπτικών ινών και των δικτύων υπερυψηλής ταχύτητας. Η πρώτη ήταν στα τέλη του 2008 τότε που ολοκληρώνονταν οι οπτικοί δακτύλιοι και ο αντίλογος ήταν «δίνουμε όλοι το παρών την Κυριακή στις κάλτσες». Η δεύτερη ήταν στα τέλη του 2013, τότε που ακούστηκε δημόσια το σχέδιο για παροχή δωρεάν ασύρματου wi-fi internet πανελλαδικά και ο αντίλογος που τέθηκε ήταν «αν αυτό τρώγεται».
Από την άλλη πλευρά, είναι διαπιστωμένο ότι οι πολιτικοί δεν τολμούν να μιλήσουν στον κόσμο με όραμα. Να πρωτοπορήσουν, να κινηθούν ως σκαπανείς προς την καινοτομία και να παρασύρουν το σύνολο στην υπέρβαση με ρεαλιστικούς όρους. Γιατί όπως και να το κάνουμε πιο εύκολο είναι να πετάς λαϊκίστικες κορώνες, παρά να εξηγήσεις και να μιλήσεις για τα rural δίκτυα και τα NGA. Πιο εύκολο είναι να πηγαίνεις στα διόδια και να φωνάζεις «γιούρια» και να το παίζεις αγροτοπατέρας ή να παριστάνεις τον αγρότη φορώντας την κουστουμιά, παρά να εξηγείς το πως θα βοηθήσουν οι αυτοματισμοί και η απομακρυσμένη πρόσβαση σε συστήματα διαχείρισης της αγροτικής παραγωγής μέσω των σύγχρονων δικτύων.
Υπάρχει βέβαια και μια τρίτη διάσταση. Για να τα πεις αυτά τα «καινοτόμα» διαβόλια ως πολιτικός, να μπορέσεις να τα μεταδόσεις, να τα εντάξεις στο λόγο και την πρακτική σου, θα πρέπει να τα πιστεύεις, να τα γνωρίζεις, να έχεις διαβάσει, να το «κατέχεις» το θέμα και όχι απλώς να σου τα έχει γράψει στο τεφτέρι ο ειδικός συνεργάτης για να εντυπωσιάσεις το κοινό.
Οι πρόσφατες λοιπόν εξελίξεις που παρέθεσα παραπάνω είναι σαφώς «πολύ λίγα, πολύ αργά», αλλά ίσως είναι μια από τις τελευταίες ευκαιρίες να υποστηριχθούν δια-κομματικά, δια-παραταξιακά και να αποτελέσουν ένα ελάχιστο πεδίο συμφωνίας μεταξύ των κομμάτων της Βουλής. Να προσπαθήσουν να χαράξουν μια κοινή στόχευση, ιδιαίτερα τώρα που υπάρχει πια επίσημα ένα αποκλειστικά αρμόδιο Υπουργείο (ΥΨΗΠΤΕ).
Α ! Αντί επιλόγου, να μη βγάλουμε και εμείς ως κοινωνία την ουρά μας απέξω. Αν ακούμε κανέναν να λέει τίποτα τέτοια «περίεργα», ας κάνουμε λίγη υπομονή παραπάνω να καταλάβουμε τι προσπαθεί να εξηγήσει. Γιατί αυτά δεν αναλύονται με τηλεοπτική λεζάντα και ατάκα τύπου «Παρά πέντε» ή ατμόσφαιρα «Survivor».
Αν καταφέρουμε δε να ψηφίσουμε και κάνα τέτοιον, ακόμα καλύτερα.
Βασίλης Μπαλάφας
MSc in Data Communications,
MA in International Relations and Policies (Governance),
MA in Local and Regional Government and Development
